حرص

استاد را پرسیدند از حرص و آز، گفت:

کسی که حریص است در شهوات طینت* را و کسی که حریص است در مال و منال خویشتن خویش را از کف می‌دهد. برای این حریصان آشفته‌حال، نخست شیرینی [حیات] باشد و سپس تلخی [موت].

امّا کسی که شهوات را ترک می‌گوید، طینت را محفوظ نگاه می‌دارد و کسی که مال‌پرستی را کنار می‌نهد، خویشتن خویش را محفوظ نگاه می‌دارد. برای این محقّقان، نخست تلخی [ریاضت] باشد و سپس شیرینی [وصال].

کسی که طینت و خویشتن خویش را از دست دهد، جهل حاصل کرده باشد و کسی که آنها را حفظ کند، فرزانگی یابد. اهل کدورت حرص دنیا را می‌زنند و از دائو سرمی‌پیچند و اهل صفا دنیا را فراموش می‌کنند و به دائو وصال می‌جویند.

دفتر مقدس [دائودِه جینگ] گوید: «هیچ جنایتی بزرگتر از برانگیختن خواهش‌های نفسانی نیست و هیچ فلاکتی عظیم‌تر از نبود قناعت نیست». چون حرص نباشد، دنیا وهم است و پندار و در آغوش کشیدن حقیقی دائو آنجا باشد.

- رسالۀ کلمات حقّانی انسان راستین، استاد چّانگ‌شِّنگ (چّانگ‌شِّنگ جِّن‌ژِن جی‌جِّن یُولُو 長生真人至真語錄)،پرسش پنجاه و ششم؛ حرص.

* مراد از طینت (مینگ 命) بهره‌ای الهی است که هر فرد را با حُکم ازلی (یِوئِن‌مینگ 元命) پیوند می‌دهد و زمین حقیقت خویشتن اوست، همچنانکه فطرت (شینگ 性) بهره‌ای الهی است که هر فرد را با دل آسمان (تیِن‌شین 天心) پیوند می‌دهد و آسمان حقیقت خویشتن اوست.

復詢：貪者何也？答曰：貪者，貪於欲則喪其命也，貪於財則喪其身也，迷者先甘而後苦也。泯於欲則全其命也，絕於財則全其身也，悟者先苦而後甘也。喪命喪身則愚也，全命全身則賢也。濁者貪世違其道也，清者忘世達其道也。經雲：罪莫大於可欲，禍莫大於不知足。不貪世僞，則真抱道也。